Home خانه
سفر کوتاه به ولسوالی خوشی ولایت لوگر
نویسنده: استاد شاه محمود محمود
ولسوالی خوشی 477 کیلومتر مربع وسعت داشته و ازطرف غرب و جنوب به پل علم، و از طرف شمال به محمد آغه، و از شرق به ولسوالی ازره، و جنوب شرق به سید کرم محاط است . این ولسوالی بیشترازپانزده قریه و قلعه دارد؛ که 5 تای آن بیشتر از 500 نفر نفوس داشت . نفوس آن در سال 2006 م به 15127 نفر و به گمان غالب فعلا" 25800 نفر میباشد. قریه ها و قلعه ها عبارتند از :
سیر تاریخی ولسوالی چرخ ولایت لوگر
نویسنده: استاد شاه محمود محمود
مقدمه :
زمانیکه نام چرخ را در اذهان خویش می پرورانیم ؛ اسمای مولانا یعقوب چرخی، قطب الدین ، سپه سالار غلام حیدر خان و پسران او غلام نبی خان چرخی، غلام صدیق خان چرخی و چندین مبارز دیگر تداعی میگردد.
اما ظاهراً نام شهر همان كلمه اوستایی ( Caxra ) بوده که امروز به کلمه دری چرخ همسان است .و دربرخی منابع به صورت جَرْخ هم ضبط شده است (رک : به ابنبطوطه، ج1، ص 398) . در 366 هـ ق، حوالی چرخ نبرد گاه سبكتگین و كابلشاه بوده است (منهاج سراج، ج 1، ص 227). در اوایل قرن هشتم، ابنبطوطه آنجا را قریهای بزرگ با باغهای فراوان و میوههای نیكو وصف كرده است كه نماز جمعه در آن شهر برگزار میشد.
موقعیت و جایگاه ولسوالی آزرُ یا آرزه ولایت لوگر
نویسنده: استاد شاه محمود محمود
این ولسوالی 770 کیلومتر مربع مساحت داشته و احصاییه سال (؟) نشان میدهد که نفوس این ولسوالی از 8630 تا 9510 نفر محاسبه شده است . اما احصاییه دولتی در سال 2006 م جمعیت این ولسوالی ا به 14550 نفر اعلام نموده است (1). این ولسوالی از طرف جنوب غرب به ولسوالی خوشی، و از طرف شمال غرب به ولسوالی محمد آغه، و از جانب شمال به ولسوالی حصارک ولایت ننگرهار و از طرف شرق به شیرزاد و از طرف جنوب به جاجی محاط است . این ولسوالی 32 قریه دارد که چهار قریه آن بیشتر از 500 نفر نفوس دارد .
!کلنگار و پل علم ولایت لوگر را بشناسیم
نویسنده: استاد شاه محمود محمود
کلنگار جمعا" با پل علم که مرکز ولایت است دارای 1056 کیومتر مربع وسعت دارد و نفوس آن قبلا" بین 23860 تا 48 5415 نفر میرسید . اما جمعیت آن در سال 2006 میلادی، 88886 نفر اعلام شده است از طرف غرب به برکی و چک وردک،از شمال به محمد آغه و از شرق به خوشی و جنوب شرق به سیدکرم وگردیز و جنوب غرب به چرخ محاط و محدود بود. کلنگار در حدود بیشتر از129 قریه و دهات و قلعه بود بیشتر ازسی قریه آن بالای 500 نفر نفوس داشت.
ولسوالی محمد آغه ولایت لوگر
نویسنده: استاد شاه محمود محمود
محمدآغه یکی از ولسوالی های بزرگ ولایت لوگر است . در داستانهای فولکلوری آمده است که دو برادر بنام جمال آغه و محمد آغه از باشندگان ولایت غزنی عزم سفر نمودند محمد آغه در لوگر و جمال آغه در ولایت کاپیسا مسکن گزین شدند . این ولسوالی 1017 کیلومتر مربع مساحت دارد. و در حدود 35 کیلومتر از ولایت کابل فاصله دارد . مردم زراعت پیشه و مختلط از اقوام مختلف است . نفوس آن قبلا" به 20900 نفر بود. در سال 1990 نفوس این ولسوالی را به 57690 نفر محاسبه نموده اند . محمد آغه از جنوب غرب به پل علم ، و از طرف غرب به نرخ میدان شهر و شمال به چهارآسیاب و خاک جبار، از طرف شرق به ازره ، و جنوب به خوشی محاط است . این ولسوالی شامل 73 قریه و قلعه میباشد .
غلام نبی خان چرخی، الگوی مقاومت در برابر استبداد و ارتجاع
نویسنده: کاوه عزم
غلام نبی خان چرخی یکی از نامدارترین مبارزان آزادیخواه و استقلالطلب کشور ما بود که در برابر ارتجاع رزمید و مرگ را بر زندگی در سایه استبداد ترجیح داد. او الگویی شد برای روشنفکران مترقی و نامش به خط زرین در تاریخ ما حک گردید. غلامنبی در دوره خفقان نادرشاهی در برابر ظلم، خیانت و مزدوری آن شاه جنایتپیشه ایستادگی کرد و به این دلیل بصورت وحشیانه به قتل رسید.
د محمد معصوم ستانکزی لنډ ژوندلیک
محترم محمد معصوم ستانکزی د محمود خان ستانکزی زوی دی چې د ۱۹۵۸ زیږدیز کال کی د افغانستان په سويل ختیځ ولایت لوګر کې نړۍ ته سترگې غړولي.
زده کړی:
لومړنۍ زده کړې يې د مغلو خیلو په ښوونځی کې او دويمې زده کړې يې د محمد آغی په عالي ليسه کي بشپړ کړی. ښاغلي ستانکزی د خپلو لوړو زده کړو پيل د کابل مخابرات انستیوت د مایکرو ویف په څانګه کې کړی،او انستیوت د فارغیدو وروسته يې د ليسانس بشپړه دوره د مخابري په برخه کي حربی پوهنتون کې سر ته رسولې. د ليسانس د کچې وروسته يې خپله لومړنۍ ماسټري د مدیریت او اداری علومو په څانگه کي په پیرستون پوهنتون کې بشپړه کړې، نوموړي خپله دويمه ماسټري په (د اوږده پرمختګ او رغوڼی فلسفه) کې د برطانیا په کامبریج پوهنتون کې سر ته رسولې.
د لوګر لرغونو اثارو ته موزيم جوړيږي
خبریال: خان ولي احمدزی
دغه موزیم به په ۴۰ جریبه ځمکه کې جوړ شي او په کې به د لوګر د مس عینک په ګډون ټول تاریخي اثار ساتل کیږي. د افغانستان د کانونو او پټرولیم وزارت د لوګر ولایت د مس عینک د تاریخي اثارو د غوره ساتلو په موخه په دغه ولایت کې د یو ستر تاریخي موزیم د جوړولو خبر ورکوي. د ياد وزارت وزیر ډاکټر داود شاه صبا وویل، چې دغه موزیم به د اطلاعاتواو کلتور وزارت سره په همغږي په محمداغې ولسوالۍ کې جوړيږي.
لوګر کې د هیواد د خپلواکۍ ۹۶مه کلیزه ولمانځل شوه
لوګر، خان ولي احمدزی:
په هغه غونډه کې چې د لوګر په مرکز پل علم کې جوړه شوي وه ددغه ولایت ولایتي مسولینو په ګډون سلګونه کسانو ورکې ګډون کړي وه. په غونډه کې د لوګر یو شمیر پخوانېو جهادي قوماندانانو او قومې مخورو د شاه امان الله خان هغه سرښندنې چې د هیواد د ازادې د ترلاسه کولو لپاره یې کړي وی وستایلي.
نن د لوګر په ولایت کې د آزادۍ۹۶کلیزه په شاندارو مراسمو سره و لمانځل شوه
د لوګر ولایت د مجاهد ولس د نن لاریون ویدیو
د طالبانو د نوي مشر ملا اخترمحمد منصور د سولي په ضد دریځ ، پاکستان کې د افغان مهاجرینو د ځورونو او په افغان خاوره د پاکستان له خوا راکټي بریدونو په غبرګون کې د لوګر د ولسونو له خوا لاریون تر سره شو.
د لوګر ولایت ولایتي شورا، سولې شورا ، علماوو شورا، مدني ټولنو ، ځوانانو او محصلینو او د پل علم د ښار د وکاندارانو او اوسیدونکو چې شمېر یې تر (۱۰۰۰) تنو رسیده د پل علم ښارکې لاریون وکړ.
قتل مرموز یک قواندان محبوس مربوط جمیعت اسلامی در زندان بگرام
قوماندان بسم الله فرزند غلام محمد مسکونه قریه زرغون شهر ولایت لوگر و یکی از قوماندانان حزب جمیعت اسلامی بعد از سپری نمودن مدتها در زندان بگرام به شکل مرموزی بقتل رسیده است. قرار اطلاع زمانیکه بازماندگان و فامیل موصوف به بگرام غرض تسلیمی مئيت شان مراجعه میکنند مسؤلین زندان بگرام الی روشن شدن قضیه مرگ موصوف از بازدید و تسلیمی مییت به فامیل اش انکار کرده .
یک باشنده فرهنگ دوست ولایت لوگر یک جوره پیزار قریشی قدیمی را به موزیم ریاست اطلاعات و فرهنگ لوگر اهدا کرد
محمدموسی (عدیل):
شیرمحمد امینی یک تن باشنده فرهنگ دوست قریه حصارک مرکز ولایت لوگرجهت غنامندی موزیم یک جوره پیزار قریشی قدیمی را به ریس اطلاعات وفرهنگ لوگر اهدا کرد.
ابتدا شیرمحمد (امینی) حین اهدا تحفه اش به موزیم صحبت نموده وگفت که در حصه حفظ نهادینه ساختن وتقویت فرهنگ اصیل افغانی با ریاست اطلاعات وفرهنگ لوگر از هیچگونه همکاری دریغ نه ورزیده سعی خواهند نمود تا سایر باشنده گان لوگر را در راه غنامندی موزیم لوگر تشویق نماید.
!د لوگر والی محمد حلیم فدايي لنډه پيژندنه
محمد حليم فدايي په ۱۳۴۹ هجري لمریز کال کې د پکتيکا ولايت د سروضې ولسوالۍ په سلطاني کلي کې زېږېدلی دی. فدايي له ۱۹۸۹ څخه چې لا زده کوونکی وو له سیاسي، ټولنیزو، تعلیمي، مدني او فرهنگي فعالیتونو سره مینه درلوده. نوموړی له نړیوالو مشهورو غیر دولتي موسسو او لوړو پوستونو کار کړی دی.
زده کړې:
په اسلامي علومو کې د لیسانس تر کچې او همدارنگه په اداره، رهبریت، ښې حکومتولۍ، انگلیسي او کمپیوټر کې تر ۲۵ زیات علمي او مسلکي لنډمهاله سندونه د هېواد له داخلي او بهرنیو موسسو څخه هم لري. فدايي له Capital Finance International څخه په ښې اداره او حکومتولۍ کې د ۲۰۱۴ کال نړیواله جایزه هم گتلې ده.
!د لوګر ولایت د عبدالرحیمزیو ځوانانو ټولنه
نجیب الله پیمان: 2015-06-05
د روان کال د جوزا د میاشتې په 15 نیټه د لوګر ولایت د عبدالرحیمزیو ځوانانو ټولنې او شورا د یوې غونډې په ترڅ کې خپل موجودیت اعلان کړ.
په هغه غونډه کې چې د جمعې په ورځ د اینجینر احمد ویس عبدالرحیمزي په کور کې جوړه شوې وه د لوګر ولایت د عبدالرحیمزیو ځوانانو لاندې دوه موضوعګانې تر بحث لاندې ونیول شوې:
۱: په کابل ولایت کې د عبدالرحیمزیو ځوانانو سرتاسري شورا ته د پنځو تنو تکړه او استعداده ځوانانو ور پېژندل ؛
۲: په لوګر ولایت کې د عبدالرحیمزیو ځوانانو د شورا را منځته کول او د اداري هیئت ټاکل.
د حرکت انقلاب اسلامي مردم افغانستان ګوند د خپل موجوديت اعلان وکړ
May 31, 2015
د حرکت انقلاب اسلامي مردم افغانستان ګوند د خپل موجوديت د اعلان ترڅنګ په هېواد کې د جګړې له ښکېلو غاړو غوښتنه وکړه، چې د تلپاتې سولې د راوستلو لپاره هڅې ګړندۍ کړي. ياد شوي ګوند، نن په کابل کې د يوې غونډې په ترڅ کې خپل موجوديت اعلان کړ او په ترڅ کې يې د حرکت انقلاب اسلامي د مؤسس مولوي محمد نبي محمدي د مړينې د ديارلسم تلين يادغونډه هم ترسره شوه.
دوتن از فزهنگ دوستان لوگر یک قلم آثار و یک قلم صنایع دستی را بریاست اطلاعات و فرهنگ اهدا کرد
محمد شفیق"پوپل"
باشنده ولسوالی محمد آغه یک تخته جای نماز دست دوزی را برای غنامندی موزیم ریاست اطلاعات و فرهنگ به ریاست نامبرده اهدا کرد. همچنان تازه گل یک تن باشنده دیگر لوگر استاد دارلمعلمین این ولایت یک عدد شمع دان قدیمی را به این اداره غرض غنامندی موزیم ریاست اطلاعات و فرهنگ به محمد شفیق پوپل رییس این اداره اهدا کرد.
دهیواد د نومیالي جهادي لارښود او علمي شخصیت مولوي محمدنبي محمدي ( رح ) په یاد کې
( ح ـ رشیدي )
ارواښاد مولوي محمد نبی محمدي دا سلامي نړی په کچه نومیالی دیني او سیاسي شخصیت وه ، په (۱۳۰۰) لمریزی کال چې له (۱۹۹۲) زیږدیږ کال سره سمون خوری د لوګر ولایت په برکی برک ولسوالۍ اړوند د شیخي خیلو په عباس کلا کې دنیا ته سترګې غړولې، او د اپریل میاشتې ۲۲ نیټه د مرحوم مولوي صاحب د وفات نیټه ده نوموړي د ۲۰۰۲ میلادي کال د اپریل په ۲۲ نیټه خپل روح ملک الموت ته وسپاره او له دې فاني نړۍ څخه یي دتل لپاره سترګې پټي کړي او په لوګر عباس کلا ځمکه کې خاورو ته وسپارل شو.
د لوګر ولایت د نوی والی محمد حليم فدايي ژوند لیک
محمد حليم فدايي (۱۳۴۹ ل. - ) (په انگرېزي: Mohammad Halim Fidai) د لوګر ولایت نوی والی او د وردگ ولايت پخوانی والي وو. فدايي له ۱۹۸۹ څخه چې لا زده کوونکی وو له سیاسي، ټولنیزو، تعلیمي، مدني او فرهنگي فعالیتونو سره مینه درلوده. نوموړی له نړیوالو مشهورو غیر دولتي موسسو او لوړو پوستونو کار کړی دی.
مخينه:
محمد حليم فدايي په ۱۳۴۹ هجري لمریز کال کې د پکتيکا ولايت د سروضې ولسوالۍ په سلطاني کلي کې زېږېدلی دی.
د لوګر په ولايت کي د ميسو د عينک په کان کي د تاریخی آثار شتون
د لوګر په ولايت کي د ميسو د عينک په کان کي د سرو زرو غمي، پړانګان، کالبونه او بوتان راختلي.
د تول ملت تر غوژه يي ورورسوي چي زموژ په دولت اعتبار نشته زکه قايم په خپل توان ندي. اداري فساد پکي زيات دي هسي نه چي دا هم په پاکستان وپلوري نو ملت پري خبر کړي تر سو خپله ملت يي ساتنه وکړي.