نویسنده: استاد شاه محمود محمود

1 - پاد خواب شاهانه :

وجه تسمیه :

اکثریت هموطنان ما عقیده دارند که وجه تسمیه پادخواب شاهانه به خاطر توجه سلطان محمود وديگر سلاطين غزنوى به ولایت لوگر به خصوص برکی برک ، چرخ ، خروار و سجاوند بوده است ؛ ینا موقعیت استراتیژیک و موقعیت طبعی این مناطق محمود غزنوی و پسرش مسعود غزنوی را به خود جلب نموده بود . سلطان محمود غزنوى دايماْ در مناطق خروار وچرخ به خاطر شکار آهو مى آمد ودر هنگام گرمى هوا به ويژه بعد از مسافرت هاى طولانى وخسته کننده هند ، جهت استراحت به لوگر اطراق مينمود. مناطق پادخواب شانه ( پادخواب شاهانه) در ولسوالى برکى برک نمايندگى از استراحت گاه وتفرجگاه سلطان مذکورمينمايند. پادخواب شاهانه در حقیقت منزلگاه اساسی سلطان بود. فضای باز و خوش آب و هوای آنجا، سلطان محمود را مجذوب آنهمه زیبایی نموده بود که بیشتر ایام استراحت خویش را درآن جا سپری میکرد. بنأ به پادخواب شاهانه ( تخت خواب سلطان) شهرت یافت.

برای مشاهده کردن عکس های بیشتر اینجا کلیک کنید!

 همچنان برخی دیگر عقیده دارند که : پادخوابه شاهانه دارای چشمه آبی است که کلا" آسیاب های این منطقه را شب و روز فعال نگهداشته است . آب این چشمه خیلی صفا و گوارا است ماهی به کثرت درآن وجو دارد اما اهالی پادخواب شاهانه از صید کردن آن خودداری مینمایند .

این چشمه نزد هندباوران ( اهل هنود و سک ) مقدس بوده و در چند سال قبل در روز های ویساک به آن جا می امدند . و عقیده داشتند که شانه بابا نانک از گنگا دراین چشمه ظاهر شده است و یا این چشمه ارتباط با دریای گنگا هند که نزد هندوان مقدس است ؛ و یا با جشمه سلطان پور سرخرود ولایت ننگرهار دارد. امروز همچنان هموطنان اهل هنود و سک وطن ما در چشمه سلطان پور متذکره مراسم ویساک را برگزار مینمایند.

موقعیت و تشکیل اداری پادخواب شاهانه :

قبل از اینکه پادخواب شاهانه یا پادخواب شانه در تشکیلات جدید ولایت لوگر جز پل علم باشد .در تشکیلات حکومت کلان لوگر مربوط ولایت کابل؛ حیثیت علاقه داری درجه 3 را داشت .به فاصله سه کیلومتر به سمت شرقی سرک عمومی پل علم بین کابل و گردیز واقع می باشد . تعداد خانوار آن در سال 1335 هـ ش در حدود سه صد خانه بود . مردم آن زراعت پیشه و بعضا" به تجارت اشتغال دارند .

زیارت میرسیداحمد صاحب در این جا عاشقان خویش را دارد . همچنان مدفن حضرات صوفیه نیز دراین جا وجود دارد علمای بابرکت مانند میرزکریا آغا و ملا سید بهادر شاه آغا که خلفای حضرات صوفیه بودند . در آن هنگام سه مدرسه علوم شرعیه و یک باب مکتب ابتداییه داشت . اهالی این منطقه را چندین خانه سادات و اقوام دیگری چون مهمند، استانکزایی، آخند خیل، غزنی خیل و خیرالله خیل تشکیل میدادند. ( 1) 

پادخواب مشتمل از تپه ها و کاریز ها میباشد . برخی از این کاریز ها امروز آ ب ندارد اما در گذشته های نه چندان دور از محلات سرسبز ولایت لوگر را تشکیل میداد. از محلات برجسته ایکه در تاریخ معاصر بیشتر به آن پرداخته شده منطقه درویش است . که در سال 1308 هـ ش هنگام حکمروایی امیر حبیب الله کلکانی مرکز نظامی علیه افواج و طرفداران محمد نادر شاه افراز شده بود . نادر خان تصمیم رفتن به چرخ را داشت چون در بین دشت بیدک و چرخ افراد کلکانی نبود . با انهم بعد از گذشت تیره نادر خان احتیاط نموده به نقطه مقابل یعنی « دبر» رفت و اقوام چرخ را در آنجا استقبال نمود. (2) تا اینکه قواب نادر خان و برادرش از طریق خوشی و دوبندی؛ تنگی واغجان را اشغال و به طرف کابل پیشروی نمود و افراد حبیب الله کلکانی به شکست مواجه شد .

2 - پادخواب روغنی :

ر مورد پادخواب روغنی مطالب وجود دارد که انتساب این منطقه را به دوره سلطان محمود غزنوی میرساند . پادخواب روغنی در نزدیکی پادخواب شانه ( شاهانه) قرار داشت که مرکز تجمع حاصلات مواشی به خصوص روغن دربار و اردوی بزرگ سلطان بود . لوگر بنابر زراعتی بودن و داشتن گله ها فراوان ٫ دربدل مالیات خویش، روغن مایحتاج غزنویان را آماده مینمود. در حالیکه بخشی دیگر آن از بامیان و وردگ و غزنی و اطراف آن بدست میامد .به همین مناسبت بخشی از پادخواب را بنام ( پادخواب روغنی ) مسما نمودند .

نوت : هموطنان عزیز آنچه که در این نوشته کمبود و اشتباه دیده میشود لطفا در تزیید و اصلاح آن بنویسید ضمنا" تقاضا برده میشود تا درمورد قلعه ها و قریه ها و جوی ها و آسیاب ها معلومات خویش را ضمیمه نماید .

زیر نویسها :

1 - قاموس جغرافیایی افغانستان ، ج اول ، کابل ، 1335 هـ ش ، ص 305 . 

2 - کشککی - برهان الدین ، نادر افغان، ج اول، کابل ،23 میزان 1310 هـ ش ، - ص 438 . 

3 - تصاویر از گوگل و سایت فرهنگ اسلامی گرفته شده است .